Doğal afetler genellikle hayatta kalanlar için kitlesel TSSB vakalarıyla sonuçlanır.
ANAHTAR NOKTALARI
1. Bir felakete verilen en ani tepki şoktur (uyuşma veya inkar olarak bilinir). Nihayetinde, bu kaygı, suçluluk veya depresyona yol açar.
2. Travma baş ağrısı, mide bulantısı ve göğüs ağrısı gibi fiziksel semptomlara neden olabilir.
3. Bir aydan uzun süredir TSSB semptomları yaşayan doğal afet mağdurları profesyonel yardım almalıdır.
Amerikan Psikoloji Derneği travmayı "kaza, tecavüz veya doğal afet gibi korkunç bir olaya verilen duygusal bir tepki" olarak tanımlıyor. Bununla birlikte, Peter Levine (tanınmış bir psikolojik travma teorisyeni) travmayı olayla değil, kişinin buna karşı olan tepkileri ve semptomlarla karakterize ediyor. "Bunaltıcı ve üzücü herhangi bir deneyimin" travmaya neden olabileceğini ve travmanın yalnızca semptomlarıyla tanınabileceğini açıklıyor.
Travma Sonrası Stres Bozukluğuna (TSSB) yol açtığı bilinen çeşitli yaygın travmatik olaylar vardır. Bir tür travma depremler, kasırgalar, orman yangınları, seller, volkanik patlamalar, toprak kaymaları veya tsunamiler gibi doğal afetlerden kaynaklanır. Bu tür deneyimler özellikle sinsidir çünkü aynı anda büyük insan topluluklarını travmatize etme eğilimindedirler ve hayatta kalma suçluluğu salgınlarına ve diğer TSSB semptomlarına yol açabilirler.
Birçok travma nedeni gibi, doğal afetler de ani ve bunaltıcı olabilir. Bir felakete en ani ve tipik tepki, ilk başta hissizlik veya inkâr olarak kendini gösteren şoktur. Aniden veya eninde sonunda şok, genellikle yüksek düzeyde kaygı, suçluluk veya depresyon içeren aşırı duygusal bir duruma yol açabilir.İnsanlar sevdiklerini veya evlerini kaybetmiş olabilir. Sonuç olarak çaresiz hissedebilirler; uzun süre akraba veya arkadaş desteği olmadan kamplarda veya barınaklarda yaşamak zorunda kalabilirler. Bununla birlikte, diğer hayatta kalanlarla birlikte yaşamak aynı zamanda yeniden bağlantı kurma, olay hakkında konuşma ve olayı yeniden çerçevelendirmeye yardımcı olma zamanı olabilir. Başka bir hayatta kalana yardım edebilmek çaresizliği azaltabilir ve iyileşme sürecini başlatabilir.
Amerikan Psikoloji Derneği'ne göre, aşağıdakiler travmanın yaygın belirtileridir:
1. Duygular yoğunlaşır ve bazen tahmin edilemez hale gelir. Sinirlilik, ruh hali dalgalanmaları, kaygı ve depresyon bunun tezahürleridir.
2. Geçmişe dönüşler: hızlı kalp atışı veya terleme gibi fiziksel reaksiyonlara yol açan olayın tekrarlanan ve canlı anıları
3. Karışıklık veya karar vermede zorluk
4. Uyku veya yeme sorunları
5. Duygusal olayın tekrarlanacağı korkusu
6. Çatışmada artış veya daha içine kapanık ve çekingen bir kişilik gibi kişilerarası ilişkiler becerilerinde bir değişiklik
7. Baş ağrısı, mide bulantısı ve göğüs ağrısı gibi fiziksel belirtiler
Travma tik bir doğal afetten kurtulan bir kişide TSSB'nin ne zaman başlayacağını tahmin etmek zordur. Bazı kurbanlar ilk başta tamamen (hatta anormal derecede) iyi görünür, ancak daha sonra semptomlarla kuşatılır.
Ayrıca mağdurların psikolojik olarak etkilenmeleri için felaketi ilk elden yaşamış olmaları da gerekmiyor. Örneğin, son deprem sırasında Yurt Dışında veya başka bir şehirde yaşayanlar saatlerce televizyon yayınına maruz kalabilir ve kendi ailesi veya akrabalarının hakkında bilgi alamayabilirdi. Bu tür bir durum, uzaktan bile biri üzerinde duygusal bir etki yaratabilir.
Genel olarak, doğal afetlerden kurtulanlara, hayatlarının kontrolünü yeniden kazanamayacaklarını fark ederlerse veya bir aydan fazla bir süredir TSSB semptomları yaşamaya devam ederlerse, profesyonel rehberlik almaları önerilir.
Doğal afet travmasında, kurbanın iyileşmesi ve uygun bir yas sürecinden geçmesi için kendine zaman tanıması çok önemlidir. Sadece deneyimi gerçekçi bir süre boyunca işleyerek iyileşme mümkündür.
Geçmiş Olsun Türkiye - 06/02/2023
Comments